|
Ο όρος πτερόρροια κατά λέξη σημαίνει απώλεια πτερώματος. Με τον όρο αυτόν αναφερόμαστε συνήθως στη φυσιολογική διαδικασία αντικατάστασης των φθαρμένων φτερών ενός πουλιού.
Η πτερόρροια στα πουλιά, ανάλογα με το είδος, συμβαίνει μια φορά κάθε χρόνο και αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές αλλά και κρίσιμες περιόδους στη ζωή τους. Κατά τη διάρκεια της πτερόρροιας τα πουλιά αλλάζουν σχεδόν όλα τα φτερά τους. Η πρώτη ολική αλλαγή του πτερώματος γίνεται σε μικρή ηλικία συνήθως, όταν ανεξαρτητοποιείται ένα μικρό και παίρνει τον τελικό «ενήλικο» χρωματισμό του είδους
(εικόνες 4 και 5).
Η πτερόρροια είναι απαραίτητη στα πουλιά ώστε να αποκτήσει ξανά λαμπερό και πλούσιο πτέρωμα, κάτι που θα του είναι άμεσα χρήσιμο στην επόμενη αναπαραγωγική περίοδο.
Η ενεργοποίηση της πτερόρροιας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η εποχή του χρόνου, η διάρκεια του ημερήσιου φωτός, ο κύκλος αναπαραγωγής, κ.α. Συνήθως ξεκινάει αμέσως μετά την περίοδο αναπαραγωγής, όπου ακόμη η διαθέσιμη τροφή στη φύση είναι επαρκής. Και εδώ συμβαίνουν δύο ουσιαστικές διαδικασίες.
Η πρώτη αφορά την ικανότητα των πουλιών να αντεπεξέλθουν σ’ αυτή τη δύσκολη δοκιμασία. Επομένως μόνο τα υγιή και δυνατά πουλιά καταφέρνουν να την ολοκληρώσουν με επιτυχία. Η δεύτερη αφορά το μηχανισμό προετοιμασίας των πουλιών για να την αντιμετωπίσουν. Ενεργοποιείται μια σειρά ορμονικών εκκρίσεων στα πουλιά, οι οποίες έχουν σαν αποτέλεσμα να τρώνε περισσότερο αλλά και να αναστέλλουν τις δραστηριότητές τους. Συσσωρεύουν, λοιπόν, λίπος στον οργανισμό τους το οποίο θα λειτουργήσει αργότερα σαν πηγή ενέργειας για την ανάπτυξη των νέων φτερών.
Υπό κανονικές συνθήκες η πτερόρροια είναι μια αργή διαδικασία που διαρκεί συνήθως 1 με 2 μήνες. Το πουλί δεν μπορεί να χάσει μονομιάς όλα του τα φτερά. Και αυτό γιατί με το πτέρωμά του ρυθμίζει τη θερμοκρασία και την υγρασία του σώματός του. Πέρα από αυτό, εάν χάσει πολλά από τα φτερά του δεν θα μπορεί να πετάει εύκολα κάτι που θα το κάνει ευάλωτο στους εχθρούς του.
Κατά τη διάρκεια της πτερόρροιας ο οργανισμός του πουλιού καταπονείται σε μεγάλο βαθμό, οπότε
-όπως αναφέρθηκε ήδη- κάποιες από τις καθημερινές δραστηριότητές του μειώνονται ή αναστέλλονται. Τα αρσενικά για παράδειγμα θα μειώσουν ή θα σταματήσουν το κελάηδισμά τους. Εξ’ αιτίας αυτής της γεμάτης στρες κατάστασης αποφεύγουμε να τα ενοχλούμε (πχ δεν τους αλλάζουμε κλουβί, δεν τα μετακινούμε, κτλ).
Προφανώς δε θα πρέπει να αγοράζουμε πουλιά που βρίσκονται σε κατάσταση πτερόρροιας μιας και υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να επιβαρυνθεί (από την όλη διαδικασία) η κατάστασή τους. Επίσης η πτερόρροια επηρεάζει και σε ένα βαθμό το ανοσοποιητικό σύστημα του πουλιού καθιστώντας το ευάλωτο στις διάφορες λοιμώξεις.
Η αντικατάσταση των φτερών γίνεται συμμετρικά και η διαδικασία ξεκινάει με τη πτώση κάποιων φτερών. Τα φτερά που θα πέσουν θα αφήσουν κενούς τους αντίστοιχους θύλακες*. Εκεί θα ξεπροβάλουν οι φύτρες των νέων φτερών. Όταν τα νέα φτερά ολοκληρώσουν την ανάπτυξή τους, άλλα φτερά πέφτουν και με αυτό τον τρόπο η διαδικασία αντικατάστασης επαναλαμβάνεται.
*
η αντικατάσταση των φτερών δεν ξεκινάει αν δεν απελευθερωθεί
πρώτα ένας θύλακας, δηλαδή πρέπει πρώτα να πέσει ένα φτερό για να ξεκινήσει η διαδικασία αντικατάστασής του. Πολλές φορές το ίδιο το πουλί τραβάει τα φτερά του.
Το τελευταίο δεν θα πρέπει να
παρερμηνευθεί επειδή υπάρχουν
πολλές περιπτώσεις όπου κάποια
είδη βγάζουν τα φτερά τους για να
τα τοποθετήσουν στην φωλιά ενώ
άλλα είδη λόγω στρες ή άλλων
παθολογικών ή μη καταστάσεων
μαδιούνται.
Αυτό το ξέρατε;
Τα πουλιά, σε γενικές γραμμές, παίρνουν το οριστικό τους χρωματισμό ουσιαστικά σε τρία στάδια. Στο πρώτο στάδιο, αμέσως μετά τη εκκόλαψή τους έχουν πούπουλα σε διάφορα σημεία του σώματός τους. Στη συνέχεια τα πρώτα φτερά μεγαλώνουν και τα μικρά αποκτούν το νεανικό τους πτέρωμα. Στο τρίτο στάδιο, μετά την πρώτη τους πτερόρροια, αποκτούν το πτέρωμα των ενηλίκων.
Στη φύση τα πουλιά πραγματοποιούν τη πτερόρροιά τους σε πραγματικά ιδανικές συνθήκες (ήπια ζέστη, βροχή και υγρασία, μεγάλη διάρκεια ημέρας και επαρκής διαθέσιμη τροφή).
Επιστροφή
|
